สาเหตุของปวดศีรษะไมเกรน

สาเหตุที่แท้จริงของปวดศีรษะไมเกรนยังไม่เป็นที่แน่ชัด แต่เชื่อว่าสมองของผู้ป่วยที่เป็นไมเกรนมีการไวในการตอบสนอง ต่อสิ่งแวดล้อมซึ่งอาจจะอยู่นอกร่างกาย หรืออยู่ภายในร่างกาย มีผลทำให้หลอดเลือดมีการอักเสบ เมื่อหลอดเลือดขยายจึงปวดศีรษะได้
อาการปวดศีรษะไมเกรน

    – มีอาการปวดศีรษะโดยมักจะปวดข้างเดียว อาจจะสลับซ้ายขวาก็ได้ ลักษณะปวดเป็นแบบตุ๊บๆๆๆ บางรายจะปวดพร้อมกันสองข้าง ปวดมากจนทำงานไม่ได้
    – อาการปวดศีรษะมากจนทำงานไม่ได้ บางคนปวดจนน้ำตาไหล ส่วนใหญ่ปวด 4-72 ชั่วโมง
    – การเคลื่อนศีรษะ ส่งผลทำให้รู้สึกปวดศีรษะมากขึ้น
    – หลังปวดศีรษะอาจมีอาการคลื่นไส้ มากๆ อาจจะอาเจียน
    – สิ่งที่กระตุ้นที่ทำให้ปวดศีรษะมากๆ ได้แก่ แสงจ้า เย็นหรือร้อนจัด เสียงดัง
    – สามารถเป็นได้ตั้งแต่อายุยังน้อย
อาการปวดศีรษะไมเกรนนี้สามารถแบ่งได้เป็น 2 ชนิดใหญ่ๆ คือ

    1) มีอาการนำ aura เช่นเห็นแสงแลบ ตามองไม่เห็น ชาซีกใดซีกหนึ่งเราเรียก classic migrain อาการปวดมักปวดบริเวณหน้าผาก รอบดวงตา ขมับและขากรรไกร อาการปวดมักปวดข้างใดข้างหนึ่ง
    2) ไม่มีอาการนำเรียก common migrain

การรักษาไมเกรน

ไมเกรนเป็นโรครักษาไม่หายขาดแต่ถ้าเข้าใจและปฏิบัติตามคำแนะนำสามารถทำให้ควบคุมโรคได้

1. การควบคุมปัจจัยชักนำ
ปัจจัยชักนำไม่ใช่สาเหตุ แต่เป็นเพียงปัจจัยเริ่มที่ทำให้เกิดอาการปวดศีรษะ ผู้ป่วยแต่ละคนอาจจะมีปัจจัยชักนำไม่เหมือนกัน
– อาหาร ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่กระตุ้นไมเกรน เช่น ไนไทรต์ ซึ่งพบในเบคอน ฮอตดอก และเนื้อหมัก ไทรามีน พบในไวน์แดง ตับไก่ อาหารที่ใช้ยีสต์ แทนนิน พบมากในถั่วเปลือกแข็ง น้ำแอปเปิล องุ่น เบอร์รี่ ชา กาแฟ และไวน์แดง ซัลไฟต์ ที่ใช้ในการหมักไวน์และผลไม้แห้ง โมโนโซเดียมกลูตาเมตหรือผงชูรส นอกจากนั้นแล้วยังมีช็อกโกแลต เนยแข็ง อาหารทอด และผลไม้จำพวกส้ม
น้ำตาลในเลือดต่ำ เนื่องจากหิวหรือกินอาหารคาร์โบไฮเดรตขัดขาวมากเกินไป
หรืออยู่ในภาวะขาดน้ำ
– การนอน ควรนอนให้เป็นเวลา และตื่นให้เป็นเวลาเป็นประจำ โดยควรนอนให้เพียงพอด้วย
– ฮอร์โมน ผู้หญิงเมื่ออายุมากขึ้นอาการปวดจะดีขึ้น การตั้งครรภ์ในระยะเริ่มแรกปวดศีรษะจะเป็นมากระยะหลังตั้งครรภ์อาการปวดจะดีขึ้น หากรับประทานยาคุมกำเนิดแล้วปวดศีรษะมากขึ้น ควรหลีกเลี่ยง และใช้วิธีการคุมกำเนิดวิธีอื่น
– ความเครียด พยายามควบคุมความเครียด หาเวลานั่งพักหลับตาหยุดคิดและผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
– ปัจจัยสิ่งแวดล้อม หลีกเลี่ยงการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ อากาศ แสงไฟกระพริบ กลิ่นที่ฉุนเฉียว

2. การรักษาไมเกรนด้วยยา
การรักษาด้วยยาแบ่งออกเป็นการรักษาเมื่อมีอาการปวดศีรษะ [acute treatment] และการรักษาเพื่อป้องกัน [preventive treatment] จะใช้ในกรณีที่ปวดศีรษะรุนแรงและบ่อย ซึ่งควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับยา และปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด

การปฏิบัติตนเพื่อลดอาการปวดศรีษะไมเกรนอย่างได้ผล ด้วยตนเอง


     1. การนวด การนวดเป็นวิธีที่ช่วยบรรเทาอาการปวดหัวไมเกรนได้ดีและง่ายที่สุด วิธีการนวดให้เรานวดบริเวณขมับ ต้นคอ และช่วงไหล่ โดยนวดไปเรื่อยๆ ซึ่งจะช่วยให้ร่างกายของเราผ่อนคลายลง เส้นเลือดก็จะคลายตึง ไม่หดเกร็ง ทำให้อาการปวดหัวไมเกรนทุเลาลง และสามารถใช้น้ำมันหอมระเหย เช่น น้ำมันเขียว น้ำมันการบูร หรือน้ำมันลาเวนเดอร์ มาใช้ในขณะที่เรานวดด้วย จะช่วยให้นวดง่ายขึ้นและรู้สึกผ่อนคลาย

     2. นอนพักผ่อน การนอนหลับพักผ่อนจะช่วยให้ระบบเส้นเลือดและกล้ามเนื้อที่แข็งเกร็งได้ผ่อนคลายลง ซึ่งสามารถช่วยลดอาการปวดหัวไมเกรนได้เป็นอย่างดี แต่ก็มีบางครั้งที่เวลาที่เรานอนหลับเราจะรู้สึกหายปวดหัวไปชั่วขณะ แต่พอตื่นนอนมาเรากลับปวดหัวไมเกรนขึ้นมาอีก ถือเป็นเรื่องปกติ ซึ่งต้องใช้วิธีอื่นๆ ช่วยเสริมด้วย